Rodziny Zastępcze

Rodzina zastępcza to rodzina, która zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, które z powodu przeszkód natury prawnej (rodzice nie zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej) nie mogą być przysposobione. Rodzina zastępcza może być ustanowiona także dla dziecka, które mogłoby zostać adoptowane (nie ma przeszkód natury prawnej), ale z różnych przyczyn nie udaje się znaleźć dla niego rodziny adopcyjnej. Najczęstszymi powodami umieszczenia dzieci w rodzinie zastępczej są: przemoc fizyczna i psychiczna względem członków rodziny, alkoholizm rodziców, skrajna niezaradność życiowa oraz rażąca bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, choroby rodziców uniemożliwiające opiekę nad dzieckiem. Rzadko się zdarza, że powodem jest śmierć obojga lub jednego z rodziców. Częstszym powodem jest ucieczka rodzica z miejsca zamieszkania i porzucenie dziecka. Umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej następuje zazwyczaj na podstawie orzeczenia sądu. Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: rodzina zastępcza spokrewniona, niezawodowa, zawodowa oraz rodzinny dom dziecka. Należy pamiętać, że rodzina zastępcza to nie adopcja.

Rodziny zastępcze pozostają pod stałą opieką i kontrolą pracowników PCPR, w trakcie przeprowadzanych wizyt sprawdzany jest całokształt sytuacji dziecka, relacje w rodzinie, warunki panujące w domu itd. Sprawozdania z funkcjonowania rodziny zastępczej i oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej przekazywane są do właściwego Sądu Rodzinnego. PCPR również regularnie gromadzi informacje ze szkół do których uczęszczają małoletni, monitorując ich postępy w nauce, zachowanie, współpracę opiekunów z wychowawcą i nauczycielami oraz ewentualne zaniedbania ze strony opiekunów. PCPR w Jarocinie oprócz pieniężnej pomocy finansowej udziela wsparcia rodzinom zastępczym w postaci bezpłatnej pomocy psychologa oraz bezpłatnych porad prawnika. Organizowane są też spotkania grupy wsparcia dla rodzin zastępczych. Podczas spotkań rodziny zastępcze mają możliwość wymienienia się doświadczeniami, pomóc sobie nawzajem w rozwiązywaniu napotykanych trudności oraz skorzystać z porad psychologa PCPR, który prowadzi grupę wsparcia. Każdemu spotkaniu towarzyszy inny temat przewodni.

PCPR w Jarocinie prowadzi stały nabór kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i niezawodowej. Osoby chętne mogą się zgłaszać do PCPR w Jarocinie od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 15:30 w siedzibie PCPR w Jarocinie tj. ul. Dworcowa 2, 63-200 Jarocin. W związku z sytuacją epidemiologiczną w Polsce należy najpierw umówić się telefonicznie na spotkanie z pracownikiem PCPR pod numer: 724 555 038 lub 62 505 46 06.

Przepisami regulującymi kwestie pieczy zastępczej jest Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 poz 821 ze zmianami)

Pieczę zastępczą organizuje powiat.

Objęcie dziecka rodzinną pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności. Osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej za zgodą opiekunów nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia jeżeli uczy się.

Rodzinna piecza zastępcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, zapewnia dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych, edukacji i wykształcenia, umożliwia rozwój uzdolnień i zainteresowań. Pomaga w wyrównywaniu braków rozwojowych i szkolnych. Zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne. Zapewnia ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka. Rodzina zastępcza zobowiązana jest do umożliwienia dziecku kontaktu z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

Rodzinę zastępczą tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą osoby, będące wstępnymi (dziadek, babcia) lub rodzeństwem dziecka. Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone osobom, które:

1) dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;

2) nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;

3) wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;

4) nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;

5) są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone:

a) zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej  opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz.U. z 2020r. poz.172) oraz 

b) opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzeniu rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym;

6) przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; z tym że w przypadku cudzoziemców ich pobyt jest legalny;

7) zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:

a) rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,

b) właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,

c) wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

8) ukończyły odpowiednie szkolenie i posiadają świadectwo ukończenia tego szkolenia na, które są kierowani po przeprowadzeniu oceny pod względem spełniania ww. warunków.

9) pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.

10) w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.

Kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej po spełnieniu ww. warunków oraz po ukończeniu szkolenia otrzymuje zaświadczenie kwalifikacyjne zawierające potwierdzenie ukończenia tego szkolenia, spełniania warunków, oraz posiadania predyspozycji i motywacji do sprawowania pieczy zastępczej.

Pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych.

Rodzinie zastępczej na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota:

1) 694 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;

2) 1052 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej.

Rodzinie zastępczej na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 211 zł miesięcznie.

Rodzinie zastępczej starosta może dodatkowo przyznać:

1) dofinansowanie do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w wieku od 6. do 18. roku życia – raz w roku;

2) świadczenie na pokrycie:

a) niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka – jednorazowo,

b) wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki – jednorazowo lub okresowo.

Rodzinna piecza zastępcza jest najlepszą opieką dla dziecka, któremu umożliwia się normalny rozwój emocjonalny i społeczny w rodzinnych warunkach, daje mu się poczucie bezpieczeństwa i stabilności oraz otacza się miłością, której niektóre dzieci nigdy nie zaznały w swoich rodzinnych domach. Należy także pamiętać, że rodzina zastępcza to także ciężka całodobowa praca z dziećmi po różnych życiowych przejściach.

^ W górę